DAO Nedir?
Merkezi olmayan otonom organizasyonu anlamına gelmektedir. Yani DAO merkezi olmayan bir teşkilatın hangi eylemleri gerçekleştireceğini tanımlayan kodlanmış sistemlerdir. DAO, 2016 senesinde Ethereum blok zincirinde kavramlaştırılmıştır.
Yani kısacası geleneksel şirketlerin yerine, açık kaynak kodlarına dayanan tamamen kendi topluluğu tarafından işletilen bir sistemdir. DAO’nun temel yapısı ve çalışma ortamı oldukça yaygın olan hiyerarşik yönetim şeklini kullanmaktadır. Dünya da DAO’ya benzeyen insanlarla çalışmanın etkili ve güvenilir olduğu düşünülmektedir.
DAO’lar Nasıl Yönetilir?
Sorumlu olan tek bir kişi veya yönetim kurulu yoktur adından da anlaşılabileceği üzere. DAO’lar akılla sözleşmeler tarafından işlerini yürütmektedir ve DAO’ya katkıda bulunan ve topluluk üyelerinin çalışmaları ile yönetilmektedir. Merkezi olmayan sistem fikirleri çok yeni olmasa da çalışma sistemlerini ve işlemlerin otomatik bir şekilde ilerleye bilmesi için akıllı sözleşmeler kullanmak yararlı ve ilginç bir hale gelmektedir.
İşleri otomatik bir şekilde yürütebildiği için bu sayede yeni bir iş modeli sağlamaktadır. DAO’yu üyelerinin gözünden toplu olarak sahip olan ve yönetilen internet tabanlı işletme gibi düşünmek mümkündür. Grubun izni olmadan erişim hakkı imkansızdır. Çünkü yerleşik hazineleri vardır. Kararlar, kuruluşta bulunan herkesin söz sahibi olabilmesi için oylama ve teklif ile yönetilmektedir. Bu şekilde her şey ortadadır.
DAO’lar Nasıl Çalışır?
DAO’yu ayakta tutan şey akıllı sözleşmelerdir. Akıllı sözleşmeler sistemin kurallarını tanımlayarak grubun hazinesini elinde tutmaktadır. Akıllı sözleşmeler Ethereum’da yayınlandıktan sonra oylama dışında bu kurallar değiştirilememektedir. Yani bir koddaki kurallar mantık kapsamında olmayan bir şeyi yapmaya çalışırsa başarısızlıkla sonuçlanır ve bu da hazine akıllı sözleşmeler tarafından kontrol edildiği için grubun onayı olmadan paraya kimse el sürememektedir.
Bu durum DAO’ların merkezi bir sisteme ihtiyaçlarının olmadıklarını göstermektedir. Merkezi otorite yerine gruplar ortak bir karar almaktadır. İşte bu sebepten dolayı akıllı sözleşmeler Ethereum’da yayınlandıktan sonra değiştirilmeye kapalı olmalıdır. Hiç kimse fark etmeden DAO kuralları düzenlenemez.
DAO’lar Nerede Kullanılır?
Yararlı olunabileceği düşünülen kayda değer kullanım durumunda otomatikleştirilmiş kaynak yaratma kampanyalarında dijital belirteçlerde ve varlıkların tokenleştirilmesinde yer almaktadır. DAO modeli insanlara gereksinimi azaltırken, daha da verimli sistemler ortaya koymaktadır.
Bu durumda operasyon maliyetleri ve insan davranışlarından oluşabilecek tehlikeleri azaltmaktadır. Bankalar ve diğer güvenilir üçüncü şahıslara ihtiyaç gereksinimini ortadan kaldırarak çiftler arasında dijital ekonomini sistem oluşturulmaktadır. Akıllı sözleşmeleri kullanarak destekleyenler merkeziyetsiz yönetim şekilleri ile çeşitli sektörlerde devrim yapmıştır.
DAO’lara Neden İhtiyacımız Var?
Finans ve para içeren konularda bir kurumla çalışabilmek için bu kuruma güven duyulmalıdır. Kripto para sektöründe de çalışacak olduğunuz tüm kurumlar dijital ortam da olduğu için güvenmek zor olabilmektedir. Fakat DAO sayesinde grupta kimseye güvenmeniz gerekmemektedir. Sadece DAO’nun şeffaf yönüne güvenmeniz yeterli olacaktır.
